- Art. 134 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi stanowi, iż Sąd nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności. Wykładnia przedmiotowej normy prawnej sprawdzająca się do ustalenia, czy normę tę należy stosować w postępowaniach wywołanych skargą na wydane interpretacje prawa podatkowego, od pewnego czasu wywoływała bardzo duże rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych, co przekonało Rzecznika Praw Obywatelskich do w pełni słusznego wystąpienia o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego przez Naczelny Sąd Administracyjny.
Z jednej bowiem strony sądy administracyjne słusznie uważały, iż art. 134 § 2 p.p.s.a. stanowi normę prawną o charakterze gwarancyjnym i zapewnia obywatelowi możliwość zaskarżenia wydanej interpretacji prawa podatkowego bez jednocześnie ryzyka uzyskania orzeczenia mniej korzystnego, niż przedmiotowa interpretacja. Jednocześnie też ustawodawca wprost nie wyłączył zastosowania przedmiotowej normy prawnej do skarg na interpretacje prawa podatkowego, w związku z powyższym przepis ten winien być również w takich sytuacjach stosowany. Takie stanowisko zajął także Rzecznik Praw Obywatelskich.
Z drugiej strony analizując kwestię od strony teoretycznoprawnej można zauważyć, iż charakter prawny interpretacji prawa podatkowego sprowadza je wyłącznie do urzędowej informacji na temat możliwej wykładni prawa materialnego. Interpretacja podatkowa nie rodzi zatem sama z siebie żadnych praw i obowiązków ani po stronie podmiotu, który o nią wystąpił, ani również po stronie organów podatkowych, które mają rozpoznawać konkretną sprawę podatkową, której stan faktyczny został uprzednio przedstawiony we wniosku o wydanie interpretacji. Stąd też taka interpretacja nie stanowi aktu administracyjnego. Nie rozstrzyga ona władzo o prawach i obowiązkach jakiegokolwiek podmiotu, a jedynie w razie zastosowania się do niej i przykładowo nieuwzględnienia takiej interpretacji w konkretnej sprawie podatkowej, pozwala na uzyskanie swoistej ochrony prawnej (przed odsetkami oraz postępowaniem karno – skarbowym). Dlatego też ta forma działania władzy publicznej nie posiada charakteru władczego, zaś jej uchylenie nie może być oceniana w kontekście rozstrzygnięcia korzystnego lub niekorzystnego dla strony skarżącej. Jednocześnie indywidualne interpretacje prawa podatkowego nie podlegają przepisom o stwierdzeniu nieważności, co wyłączałoby a limine zastosowanie art. 134 § 2 p.p.s.a. w jego końcowej części wskazującej na możliwość orzeczenia na niekorzyść skarżącego w razie stwierdzenia naruszenia prawa skutkującego nieważnością aktu lub czynności.
Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale Składu Siedmiu Sędziów (II FPS 1/2014) z dnia 7 lipca 2014 roku przychylił się do tego drugiego poglądu i orzekł, iż art. 134 § 2 p.p.s.a. w ogóle nie ma zastosowania do skarg na interpretacje przepisów prawa podatkowego. NSA uznał zatem, iż wykładnia operatywna przedmiotowej normy prawnej przeważa w tym przypadku nad prostą wykładnia literalną. Tak czy inaczej lektura uzasadnienia przedmiotowej uchwały w sposób zdecydowany powinna ugruntować pogląd, iż obecne przepisy dotyczące interpretacji prawa podatkowego winny zostać znowelizowane w ten sposób, aby jednak jakieś prawa explicite obywatelom dawać, a nie być jedynie listkiem figowym przykrywającym coraz bardziej skomplikowany i rozbudowany system fiskalny w naszym kraju.
Dodaj komentarz