-
Art 84 ust. 2. Prawa upadłościowego i naprawczego stanowi, iż umowa przeniesienia własności rzeczy, wierzytelności lub innego prawa zawarta w celu zabezpieczenia wierzytelności jest skuteczna wobec masy upadłości, jeżeli została zawarta w formie pisemnej z datą pewną. Przepis ten wprost odnosi się do sposobu zabezpieczenia wierzytelności nazywanego przewłaszczeniem na zabezpieczenie. Polega on na tym, iż dłużnik przenosi na wierzyciela własność określonej rzeczy lub prawa, aby zabezpieczyć zapłatę długu przysługującego wierzycielowi od dłużnika.
Aby tego rodzaju umowa (przewłaszczenia na zabezpieczenie) była skuteczna wobec masy upadłości, a przedmiot przewłaszczenia podlegał wyłączeniu z tej masy, umowa musi być zawarta w formie pisemnej z datą pewną. Forma ta jest zatem zastrzeżona dla wywołania określonych skutków prawnych (ad eventum), co oznacza, że umowa zawarta w zwykłej formie pisemnej będzie co prawda ważna, jednakże bezskuteczna względem masy upadłości.
Przepis regulującym kwestię zachowania formy pisemnej z datą pewną jest art. 81 kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego treścią data pewna jest wynikiem urzędowego poświadczenia daty (art. 81 § 1 kodeksu cywilnego). Jest to tzw. data pewna sensu stricto. Urzędowego poświadczenia daty dokonuje notariusz. Przepis ten w § 2 oraz § 3 zawiera jednakże również określenie daty pewnej sensu largo. Zgodnie z treścią art. 81 § 2 i § 3 kodeksu cywilnego czynność prawna ma również datę pewną w razie stwierdzenia czynności w dokumencie urzędowym, w razie umieszczenia jakiejkolwiek wzmianki na dokumencie obejmującym czynność prawną przez organ państwowy, organ jednostki samorządu terytorialnego albo przez notariusza, a także w razie śmierci jednej z osób podpisanych na dokumencie. Przedmiotem rozbieżnych orzeczeń Sądu Najwyższego stała się odpowiedź na pytanie, czy data pewna w rozumieniu art. 84 ust. 2 Prawa upadłościowego i naprawczego, to data pewna sensu stricto (art. 81 § 1 kodeksu cywilnego) czy również data pewna sensu largo (art. 81 § 2 i 3 kodeksu cywilnego).
W uchwale z dnia 28 października 2011 roku skład siedmiu sędziów Sądu Najwyższego (III CZP 33/2011) orzekł wyraźnie, iż umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie jest skuteczna wobec masy upadłości, jeżeli została zawarta w formie pisemnej z datą pewną, która została stwierdzona w każdy ze sposobów przewidzianych przez art. 81 kodeksu cywilnego. Obejmuje to zatem datę pewną sensu stricto (art. 81 § 1 kodeksu cywilnego) oraz także datę pewnę sensu largo (art. 81 § 2 i 3 kodeksu cywilnego).
Dodaj komentarz